332.
0 · x = 3
Լուծում չունի
0 · x = 0
Լուծում չունիգ
3x + (2x − 1) = 10
3x + 2x – 1 = 10
3x + 2x = 10 + 1
5x = 11
x = 11/5
12x + 4 = 3(4x − 2)
12x + 4 = 12x – 6
12x -12x = -4 – 6
0 = -10
Լուծում չունի
332.
0 · x = 3
Լուծում չունի
0 · x = 0
Լուծում չունիգ
3x + (2x − 1) = 10
3x + 2x – 1 = 10
3x + 2x = 10 + 1
5x = 11
x = 11/5
12x + 4 = 3(4x − 2)
12x + 4 = 12x – 6
12x -12x = -4 – 6
0 = -10
Լուծում չունի
Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ հրամայական եղանակի համապատասխան բայերով: (կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու) :
Համարձակ գնա’, անցի’ր նեղ միջանցքը ու երբ հասնես ստորգետնյա անցքի մուտքին, լապտերդ անջատի’ր:
Ուշադիր նայի’ր քարտեզը, տե’ս, թե օվկիանոսներում ցրված ինչքա՞ն կղզիներ կան:
լսի’ր բոլոր խորհուրդները, հետո կատարի’ր, ինչպես կամենում ես:
Ոչ մեկի գաղտնիքը մի բացահայտի’ր, եթե անգամ պատահաբար ես իմացել:
-Օգնի’ր ինձ, բարձրացրո’ւ թռչեմ,- մարդկային լեզվով խնդրեց աղավնին:
Բայերի ժխտական խոնարհումը կազմվում է չ մասնիկով (հրամայական եղանակիբայերինը՝ մի մասնիկով): Չ մասնիկն ավելանում է կա՛մ պարզ դիմավոր ձևին(չվազեց, չգրի), կա՛մ օժանդակ բային (չեմ գրում, չի վազում): Ժխտական մասնիկով օժանդակ բայը դրվում է դերբայից առաջ (գալիս է- չի գալիս):
Ենթադրական եղանակի ժխտական խոնարհումը կազմվում է օժանդակ բայի ժխտական ձևերով և ժխտական դերբայով (չգրեմ – չեմ գրի):
2. Նախադասության միտքն արտահայտի՛ր բայը ժխտական դարձնելով:
Օրինակ`
Մենք դժկամորեն գնացինք նրա հետևից:- Մենք հաճույքով չգնացինք նրահետևից:
Ամբողջ ճանապարհին մենք միայն մի անգամ կանգ առանք խորհրդակցելու: Ամբողջ ճանապարհին մենք կանգ չառանք խորհրդակցելու:
ւՄեր արածն ապարդյուն աշխատանք էր:
Մեր արածն ապարդյուն աշխատանք չէր:
Կղզու նահանգապետը կամեցավ այծերից փրկել էբենոսի անտառները:
Կղզու նահանգապետը չկամեցավ այծերից փրկել էբենոսի անտառները:
Նրա մտադրությունը սխալ հասկացան:
Նրա մտադրությունը ճիշտ չհասկացան:
Նրան պատասխան չտվեցին:
Այծերը էբենոս ծառից կարևոր են:
Այծերը էբենոս ծառից կարևոր չեն:
3. Այնպիսի պատմ ություն գրի՛ր, որ հետևյալ հեևությունն արվի:
Մարդուն ըստ իր արարքի են ճանաչում:
1. Սխալ կազմված բայաձևերը ճշտի՛ր:
Ինչ-որ մութ մարդկանց հետ էր կապնվել:
Տղաները վիճվում էին բակում, ու վեճը կատակի նման չէր:
Դեռ շատ կտուժվես` ինձ չլսելով:
Խոսքս քեզ չի վերաբերվում:
Ինչ-որ մութ մարդկանց հետ էր կապվել:
Տղաները վիճում էին բակում, ու վեճը կատակի նման չէր:
Դեռ շատ կտուժես` ինձ չլսելով:
Խոսքս քեզ չի վերաբերում:
2. Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ ըղձական եղանակի համապատասխան բայերով:
Գոնե մի օր կարգին եղանակ լիներ, որ կարողանայինք մի քիչ նստել ծովափին ու ջրային հեծանիվ վարեինք:
Գոնե մինչև ծովափ տաներ, դրանից հետո ինքներս կգնանք:
Երանի թե մի քիչ երկար տևեր ուղևորությունը:
Շատ եմ ուզում, որ մի անգամ դելֆին տեսնեմ, մի քանի օր էլ ընկերություն անեմ հետը:
3. Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ հարկադրական եղանակի համապատասխան բայերով:
Վատ աշխատող շարժիչներն անպայման պիտի նորոգեն, թե չէ թունավորում են օդը:
Մեր քաղաքում սաղարթավոր ծառերը պետք է խնամել, որ աղմուկը կլանեն, օդը մաքրեն փոշուց ու վնասակար նյութերից:
Մարդիկ պիտի հիշեն, որ կենդանի բնությունը պահպանելը իրենց ամենակարևոր գործն է:
Ամեն մեկը դիմացինի համար պետք է անի, այն, ինչ կուզեր, որ իր համար անեն մարդիկ:
Բնության գեղեցկությունը պահպանելու համար հանքերի շահագործումը պետք է դադարեցնենք:
4. Կետերը փոխարինի՛ր տրված բայերի ենթադրական եղանակի համապատասխան ձևերով:
Եթե թույլ տան իրենց ուզածն անել, նրանք անտառն էլ կվերածեն զորքի ու բոլոր ծառերը շարք կկանգնեցնեն: (վերածել, կանգնեցնել)
Հենց որ սահմանին մոտենաք, ձեզ հարցուփորձ կանեն ձեր անցյալի ու նպատակների մասին: (հարցուփորձ անել)
Թե որ գտնես այդ բույսի սերմերը, ջրի մեջ կդնես ու կթողնես մինչև ծլեն: (դնել, թողնել)
Եթե կենդանիների կերի մեջ մեծ քնակությամբ արևքուրիկ լինի, կենդանին կթունավորվի ու կհիվանդանա: (թունավորվել, հիվանդանալ)
Եթե ժամանակին չմտածեն կենդանիների կերի մասին, ձմռանը շատ դժվար կլինի կեր հայթաթելը: (լինել)
Եռանկյան ավելի մեծ կողմի դիմաց ընկած է ավելի մեծ անկյունը:
Ապացույց:
Դիցուք ABC եռանկյան մեջ AB կողմն ավելի մեծ է AC կողմից:
Ապացուցենք, որ ∡C>∡B:
Տեղադրենք AB կողմի վրա AC-ին հավասար հատված:
Քանի որ AD<AB, ապա D կետն ընկած է A և B կետերի միջև:
Հետևաբար, 1 անկյունը հանդիսանում է C անկյան մաս, և ուրեմն՝ ∡C>∡1
2 անկյունը BDC եռանկյան արտաքին անկյունն է, ուստի ∡2>∡B
∡1=∡2՝ որպես ADC հավասարասրուն եռանկյան հիմքին առընթեր անկյուններ:
Այսպիսով, ∡C>∡1=∡2>∡B
Այստեղից հետևում է, որ ∡C>∡B
Տեղի ունի նաև հակառակ պնդումը.
Եռանկյան ավելի մեծ անկյան դիմաց ընկած է ավելի մեծ կողմ:
Հետևանքներ.
Հետևանք 1.
Եթե եռանկյան երկու անկյուններ հավասար են, ապա եռանկյունը հավասարասրուն է (հավասարասրուն եռանկյան հայտանիշ):
Հետևանք 2.
Եթե եռանկյան երեք անկյուններ հավասար են, ապա եռանկյունը հավասարակողմ է:
Հետևանք 3.
Ուղղանկյան եռանկյան ներքնաձիգն ավելի մեծ է էջից:
Եռանկյան անհավասարությունը
Եռանկյան յուրաքանչյուր կողմ ավելի փոքր է, քան մյուս երկու կողմերի գումարը:
Ապացույց:
Դիտարկենք ABC եռանկյունը և ապացուցենք, որ AB<AC+BC
Շարունակենք AC կողմը և տեղադրենք հատված CD=BC
BCD եռանկյունը հավասարասրուն է, հետևաբար ∡1=∡2
ABD եռանկյան մեջ, ակնհայտորեն ∡ABD>∡1, ինչը նշանակում է, որ ∡ABD>∡2
Քանի որ ավելի մեծ անկյան դիմաց ընկած է ավելի մեծ կողմ, ապա AB<AD, և AD=AC+BC:
Հետևաբար, AB<AC+BCՀետևանք 4.
Մի ուղղի վրա չգտնվող A,B և C կետերի համար տեղի ունեն հետևյալ անհավասարությունները՝
AB<AC+CB,AC<AB+BC,BC<AB+AC
Խնդիրներ
1․Տրված է CAB եռանկյունը: Նշիր CA կողմին հանդիպակաց անկյունը:
2․CBA եռանկյան մեջ նշիր ABC անկյան հանդիպակաց կողմը:
3․Ընտրիր գծագիրը, որում ցույց է տրված հավասարասրուն եռանկյուն:
Պատ՝. 2
4․
Ընտրիր ցուցադրված եռանկյան տեսակը: Հնարավոր է մի քանի ճիշտ պատասխան:
5․
Հաշվիր CBA եռանկյան պարագիծը, եթե AB=AC=CB=20սմ:
20 + 20 + 20 = 60
6․
Հաշվիր ABC եռանկյան պարագիծը, եթե CB=CA=600մմ և BA=800մմ
600 + 600 + 800 = 2000մմ
7․Հաշվիր BCA եռանկյան պարագիծը, եթե CB=33մմ, BA=44մմ և CA=55մմ
8․Որոշիր հավասարակողմ եռանկյան կողմը, եթե նրա պարագիծը հավասար է 111 սմ-ի:
9․Հավասարասրուն եռանկյան պարագիծը հավասար է 154 դմ-ի, իսկ նրա սրունքը հավասար է 55 դմ-ի: Հաշվիր եռանկյան հիմքը:
10․Եռանկյան պարագիծը հավասար է 1000 մմ-ի: Եռանկյան մի կողմը 400 մմ է: Հաշվիր եռանկյան մյուս երկու կողմերը, եթե հայտնի է, որ դրանք իրար հավասար են:
11․Տրված են KBP եռանկյան անկյունների մեծությունները՝
∡K=65°,
∡B=85°,
∡P=30°:
Թվարկիր եռանկյան կողմերը՝ ամենափոքրից մինչև ամենամեծը:
1. Փակագծերի բայերը պահանջված ձևով գրի՛ր, հետո տեքստերը համեմատի՛ր:
Ա. Խոտերն ու ծաղիկներն ինչպե՞ս (կարտահայտեն) զգացմունքները, եթե շարժվել կարողանան: Եթե բուսաբանները փորձ անեն ուիմանան այդ հարցի պատասխանը, օգտակար բույսերի համար ավելի լավ պայմաններ (կստեղծեն) և, հավանաբար, (կկարողանան)ավելի արդյունավետ պայքարել մոլախոտերի դեմ:
Բ. Խոտերն ու ծաղիկներն ինչպե՞ս (կարտահայտեին) զգացմունքները, եթե շարժվել կարողանային: Եթե բուսաբանները փորձ անեինու իմանային այդ հարցի պատասխանը, օգտակար բույսերի համար ավելի լավ պայմաններ (կստեղծեեին) և, հավանաբար, (կկարողանային) ավելի արդյունավետ պայքարել մոլախոտերի դեմ:
2. Տրված բայերր խոնարհի´ր ըղձական եղանակով (ապառնու և անցյալի բոլոր ձևերը կազմի´ր):
Ապրել — Ապրեի, ապրեիր, ապրեր, ապրեինք, ապրեինք, ապրեին
անցնել — անցնեի, անցնեիր, անցներ, անցնեինք, անցնեին
խաղալ — խաղայի, խաղայիր, խաղաց, խաղայինք, խաղայիք, խաղային
հեռանալ — հեռանայի, հեռանայիր, հեռանար, հեռանայինք, հեռանայիք, հեռանային
3. Ուշադրություն դարձրո՛ւ տրված սահմանական, հրամայական, ըղձական, ենթադրական, հարկադրական եղանակներիբայերին և պատասխանի՛ր հարցերին:
Ա. Կազմում եմ, հիանում ես: Կազմելու են, հիանալու եք: Կազմել ենք, հիացել է: Կազմեց, հիացանք: Կազմում էիր, հիանում էինք:Կազմել էի, հիանում էիր: Կազմելու էին, հիանալու էիր:
Բ. Կազմի՛ր, կազմեցե՛ք, հիացիր, հիացե՛ք,
Գ. Կազմեմ, հիանաս: Կազմեիր, հիանայինք:
Դ.Կկազմեմ, կհիանաս: Կկազմեիր, կհիանայինք:
Ե. Պիտի կազմեմ, պիտի հիանաս: Պիտի կազմեիր, պիտի հիանայինք:
Բայի ո՞ր եղանակը ներկա ժամանակ ունի:
Բայի ո՞ր եղանակն ընդմենը մեկ ժամանակ և մեկ դեմք ունի:
Ո՞ր եղանակներն են կազմվում ըղձականից, ինչպե՞ս են կազմվում:
Ո՞ր եղանակն ունի ամենաշատ ձևերը:
1. Տրված բայերը խոնարհի՛ր անցյալ կատարյալ ժամանակաձևով և ընդգծիր վերջավորությունները: Ինչո՞վ են տարբերվում Ա և Բ խմբի բայաձևերի վերջավորությունները:
Ա.
Վկայել – վկայեցի, վկայեցիր, վկայեց, վկայեցինք, վկայեցիք, վկայեցին
հուսալ – հուսացի, հուսացիր, հուսաց, հուսացինք, հուսացիք, հուսացին
Բ.
Հեռանալ – հեռացա, հեռացար, հեռացավ, հեռացանք, հեռացաք, հեռացան
մոտենալ – մոտեցա, մոտեցար, մոտեցավ, մոտեցանք, մոտեցաք, մոտեցան
տեսնել – տեսա, տեսար, տեսավ, տեսանք, տեսաք, տեսան
Գ.
Հասկացնել – հասկացրեցի, հասկացրեցիր, հասկացրեց, հասկացրեցինք, հասկացրեցիք, հասկացրեցին
արթնացնել – արթնացրեցի, արթացրեցիր, արթնացրեց, արթնացրեցինք, արթնացրեցիք, արթնացրեցին
2. Փակագծերում տրված բայաձևերից մեկն ընտրի՛ր և գրի՛ր (ո՞ր բառով է պայմանավորված ընտրությունդ):
Գայլն սպասում էր, որ այծյամը (ննջի, ննջեր), որ նրան (բռնի, բռներ) և (ուտի, ուտեր): Այծյամը նրա միտքն իմացել էր ու (չէր քնում, չքնեց) օրեր ու օրեր, մինչև որ գայլն ինքը թմրեց ու նիրհեց: Այն ժամանակ եկավ առյուծն ու կերավ գայլին:
Քանի որ ստորոգյալը արտայատված է անցյալ ժամանակաձևով, այդ պատճառով բայաձևերը նույնպես պետք է լինեն անցյալ ժամանակաձևով։
3. Տրված նախադասությունները ձևի և իմաստի ի՞նչ տարբերություններ ունեն:
Ֆրանսիացի գիտնականները պարզել են, որ երկրագնդի բնակչությունը խոսում է երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով (չհաշված յոթ-ութ հազար բարբառը):
Անցյալ կատարյալ
Ֆրանսիացի գիտնականները պարզեցին, որ երկրագնդի բնակչությունը խոսում էր երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով (չհաշված յոթ-ութ հազար բարբառը):
Վաղակատար ներկա
Ֆրանսիացի գիտնականները կպարզեն, որ երկրագնդի բնակչությունը խոսում է երկու հագար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով (չհաշված յոթ-ութ հազար բարբառը):
Անկատար ներկա
Ֆրանսիացի գիտնականները պարզել են, որ երկրագնդի բնակչությունը խոսելու է երկու հագար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով (չհաշված յոթ-ութ հազար բարբառը):
Սահմանական ապառնի
Հայոց լեզու
Քերականակ բոլոր առաջադրանքները հայոց լեզվի բաժնում։
Նախագծեր
Մայրենի լեզվի օրեր
Բառարանային ֆլեշմոբ
Անհատական նախագիծ
Պերուի մասին
Ուրուգվայի մասին
Չիլիի մասին
Գրականություն
Պատմվածքներ և վերլուծույթուններ
Ծիածան
Շունը
Իմ ընկեր Նեսոն
Երկաթուղու շինությունը
Բանաստեղծություններ
Մթնշաղի անուրջներ
Գարունը Տերյանի պոեզիայում
Ստեղծագործություն
Նախագծեր
Գայանայի մասին
թեմա — երկրներ
Թարգմանություն — ռուսերենից — հայերեն
ժամանակահատված — 3 ամիս
աղբյուր
Եթե «Լատինական Ամերիկա» բառի վրա պատկերացնում եք Աստծո կողմից մոռացված մի երկիր՝ սովորական ռուսի համար էկզոտիկ և անսովոր, ապա պատկերացնում եք Գայանան: Գտնվելով Հարավային Ամերիկայում՝ այս երկիրը հպարտանում է չափազանց գունեղ մշակույթով և հարուստ պատմությամբ, որը սկսվում է գաղութատիրության ժամանակներից:
2015 թվականի վերջին Ռուսաստանի և Գայանայի միջև սկսեց գործել առանց վիզայի ռեժիմ։ Գայանան հարավամերիկյան միակ երկիրն է, որտեղ անգլերենը պաշտոնական լեզուն է։ Գայանայում է գտնվում աշխարհի ամենամեծ ջրվեժներից մեկը՝ Կեյտուրայի ջրերը 226 մ բարձրությունից ընկնում են արևադարձային անձրևային անտառների միջով լեռից: Այսպիսով, այս ջրվեժը 2 անգամ բարձր է աֆրիկյան Վիկտորյայից և 5 անգամ բարձր է հայտնի Նիագարայից (տե՛ս հետաքրքիր փաստեր ջրվեժների մասին)։ 4. Երկրի բնիկ բնակիչները՝ հնդիկները, ոչ մի կերպ ինտեգրված չեն նրա ժամանակակից կյանքին՝ նրանք առանձին են ապրում Գայանայի կենտրոնական շրջաններում, զբաղվում որսորդությամբ և հավաքով։
Կարդացի, կարդացիր, կարդաց,
կարդացինք, կրդացիք, կարդացին
Պատմեցի, պատմեցիր, պատմեց
պատմեցինք, պատմեցիք, պատմեցին
գրում եմ – անկատար ներկա, եզակի, առաջին դեմք,
վազել եմ – վաղակատար ներկա, եզակի, առաջին դեմք
երազում էիր – անկատար անցյալ, եզակի, երկրերդ դեմք
քայլելու ենք – ապակատար ներկա, հոգնակի, առաջին դեմք
3. Սահմանական եղանակի տրված ժամանակաձևերը համեմատի՛ր և պատասխանի՛ր հարցերին:
Անկատար ներկա — գրում եմ, կարդում եմ:
Անկատար անցյալ — գրում էի, կարդում էի:
Ապակատար ներկա — գրելու եմ, կարդալու եմ:
Ապակատար անցյալ — գրելու էի, կարդալու էի:
Վաղակատար ներկա — գրել եմ, կարդացել եմ:
Վաղակատար անցյալ — գրել էի, կարդացել էի:
Անցյալ կատարյալ — գրեցի, կարդացի:
Ո՞ր ժամանակաձևերն են նույն դերբայներից կազմվում:
Ինչպե՞ս են առաջացել առաջին վեց ժամանակաձևերի անունները (ուշադրությո՛ւն դարձրու եմ օժանդակ բայի ժամանակին):
Փորձի՛ր բացատրել, թե ինչո՞վ այստեղ գործածված եմ (ես, է, ենք, եք, են) բայը կոչվում օժանդակ:
Անցյալ կատարյալ ժամանակաձևն ինչո՞վ է տարբերվում մյուսներից:
4. Տրված բայերը խոնարհի՛ր անցյալ կատարյալ ժամանակաձևով (կազմի՛ր բոլոր ձևերը` I, II, III դեմքերով, եզակի և հոգնակիթվերով): Ընդգծի՛ր վերջավորությունները:
Թափել – թափեցի, թափեցիր, թափեց
թափեցինք, թափեցիք, թափեցին
կապել, կապեցի, կապեցիր, կապեց
կապեցինք, կապեցիք, կապեց
խաղացնել – խաղացրի, խաղացրիր, խաղացրեց